Το έπος της Γαιοθάλασσας

Το έπος της Γαιοθάλασσας  - Ursula Le Guin

Ο μάγος του Αρχιπελάγους

Οι τάφοι του Ατουάν

Η πιο μακρινή ακτή

Τεχανού

Ιστορίες από τη γαιοθάλασσα

Ο άλλος άνεμος

Το έπος της γαιοθάλασσας είναι μια σειρά 6 βιβλίων που εξελίσσονται στο φανταστικό κόσμο της Ούρσουλα Λε Γκεν. Ξεκίνησε ως τετραλογία, με το "Τεχανού" να αποτελεί τον επίλογο, ωστόσο αρκετά χρόνια αργότερα η Λε Γκεν επιστρέφει στη Γαιοθάλασσα και μας δίνει μια συλλογή ιστοριών, ένα βιβλίο γέφυρα για το τελικό φινάλε "Ο άλλος άνεμος". Η αρχική εισαγωγή στη Γαιοθάλασσα έγινε το 1964, το πρώτο βιβλίο εκδόθηκε το 1968 και τελευταίο το 2001! Αν και στην αρχή είπα να γράψω για κάθε βιβλίο χωριστά, τελικά νομίζω πως είναι πιο σημαντική η τελική αίσθηση που αφήνει το σύνολο της σειράς.

Για να σας κατατοπίσω (όσο μπορώ): η Γαιοθάλασσα αποτελείται από ένα σύμπλεγμα νησιών, διαφορετικού μεγέθους και πληθυσμού που περιβάλλονται από αχαρτογράφητο ωκεανό. Το κεντρικότερο νησί είναι η Χάβνορ, ενώ στα ανατολικά βρίσκονται οι Καργκάδες, που είναι τα μόνα νησιά του αρχιπελάγους που δε μιλούν τη γλώσσα Χάρντικ (που μαζί με της διαλέκτους της είναι η κύρια γλώσσα του αρχιπελάγους), δεν εξασκούν τη μαγεία και υπάρχει οργανωμένη θρησκεία. Ολόκληρη η γεωθάλασσα αποτελείται κατά βάση από αγροτικούς πληθυσμούς, μάγους και εμπόρους. Η μεγάλη καινοτομία που εισήγαγε κατά τη γνώμη μου η Ούρσουλα Λε Γκεν είναι ότι οι φυλές του αρχιπελάγους έχουν σκουρόχρωμο δέρμα (περιγράφεται ως καστανό ή ανάλογα την περιοχή χάλκινο), με εξαίρεση κυρίως τους κατοίκους των Καργκάδων που είναι λευκοί. Με αυτόν τον τρόπο έχει ξεφύγει από τη νόρμα του λευκού, γέρου, σοφού μάγου και έχει εισάγει νέους χαρακτήρες με τα δικά τους προσωπικά χαρακτηριστικά. Στις πιο δυτικές περιοχές βρίσκονται τα νησιά που κατοικούνται από τους δράκους και ακόμα πιο πέρα η "άγονη γη" που είναι ο τόπος που πηγαίνουν οι νεκροί μετά το θάνατό τους, για την οποία η Λε Γκεν έχει αντλήσει επιρροές από την ελληνορωμαϊκή μυθολογία και τη Θεία Κωμωδία του Δάντη.

Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα βρίσκονται στο παράρτημα του πέμπτου βιβλίου "Ιστορίες από τη Γαιοθάλασσα". Τα γράφω όλα αυτά για να δείξω πόσο γερά θεμέλια έχει ο κόσμος της Ούρσουλα Λε Γκεν, πόσο βαθιά δουλεμένος είναι ώστε δημιουργεί στον αναγνώστη την αίσθηση του πραγματικού και επιτρέπει να κινηθείς μέσα σε αυτόν σαν να είναι μια πραγματική περιοχή στο χάρτη και όχι απλά ένα δημιούργημα του μυαλού της.

Με διαφορά το αγαπημένο μου όλων είναι ο μάγος του αρχιπελάγους. Το πρώτο βιβλίο του έπους μας εισάγει στη Γαιοθάλασσα και μας συστήνει τον Αρχιμάγιστρο Κίρκο, στα πρώτα χρόνια επαφής του με τη μαγεία. Έχοντας έμφυτο το ταλέντο της μαγείας, γνώστης των αληθινών ονομάτων των πραγμάτων, ο Κίρκος βιάζεται να εξασκήσει τα ταλέντο του και η ικανότητά του σε συνδυασμό με την αλαζονία του νεαρού της ηλικίας του τον οδηγούν αντιμέτωπο με έναν πολύ ισχυρό εχθρό που πρακτικά βρίσκεται παντού και μέσα του. Μέσα από αυτό δομεί το χαρακτήρα που παίζει κεντρικό ρόλο σε ολόκληρο το έπος και τον εξελίσσει μέσα από τα υπόλοιπα βιβλία.

Οι τάφοι του Ατουάν, εισάγουν το δεύτερο ισχυρό χαρακτήρα του έπους, την Τενάρ, θύμα του θεοκρατικού καθεστώτος των Καργκάδων και ταγμένη ιέρια του σκότους από την ηλικία των 5 ετών. Δεν μπορώ να γράψω παραπάνω χωρίς να καταστρέψω το βιβλίο για όσους θέλουν να το διαβάσουν. Σε αντιδιαστολή με το προηγούμενο, είναι πολύ πιο σκοτεινό, εξελίσσεται σε διαφορετική γωνιά της Γαιοθάλασσας και ο κεντρικός χαρακτήρας είναι μια γυναίκα, δέσμια της πίστης του λαού της.

Η πιο μακρινή ακτή έχει κατά τη γνώμη μου την περισσότερη δράση και αποτελεί ταυτόχρονα το πιο φιλοσοφικό βιβλίο του έπους (αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο όρος "φιλοσοφικό" σε ένα μυθιστόρημα φαντασίας). Η μαγεία στο αρχιπέλαγος αρχίζει να φθίνει. Η αλόγιστη χρήση της δύναμης για διεκδίκηση αιώνιας ζωής/αθανασίας οδηγούν σε διατάραξη της ισορροπίας του κόσμου με κίνδυνο τον επερχόμενο αφανισμό του. Οι πραγματικές λέξεις αρχίζουν να σβήνουν, τα τραγούδια να χάνονται και ο κόσμος αντί να αντιμετωπίσει το φόβο του θανάτου βουλιάζει όλο και πιο βαθιά σε μια μάταιη ύπαρξη.

Και έτσι αφού διασχίσει την άγονη γη των νεκρών, ο Κίρκος, οδηγείται πίσω στο όρος Γκοντ όπου εξελίσσεται και το πρώτο βιβλίο, για το αρχικό φινάλε, το Τεχανού, όπου συναντάμε ξανά την Τενάρ η οποία έρχεται αντιμέτωπη με τις επιλογές της. Ξεκάθαρα στο πιο φεμινιστικό βιβλίο της σειράς, η Τενάρ και οι υπόλοιπες γυναίκες ηρωίδες του βιβλίου, έχουν να αντιμετωπίσουν εκτός από τους προσωπικούς τους δαίμονες και τις διακρίσεις που υφίστανται σε μια κοινωνία που τις κρίνει βάση του φύλου, της εμφάνισης ή των ιδιοτήτων τους. Η Τενάρ μαζί με τον Κίρκο θα επαναπροσδιορίσουν τους εαυτούς τους και το μέλλον τους μέσα σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει. Και όντως θα μπορούσε να είναι το τέλος τους έπους της Γαιοθάλασσας.

Αρκετά χρόνια αργότερα η Ούρσουλα Λε Γκεν εκδίδει τις Ιστορίες από τη Γαιοθάλασσα, μια σειρά μικρών ιστοριών που γεμίζουν τα κενά που ίσως άφησαν τα προηγούμενα βιβλία, κάνοντας τον κόσμο του αρχιπελάγους πιο συμπαγή. Περιέχει ιστορίες για τα χρόνια πριν την καθιέρωση της μαγείας, για την ίδρυση της σχολής μαγείας του Ροκ, για τους δασκάλους του Κίρκου και μια ιστορία που προετοιμάζει το έδαφος για την τελική κατάληξη του έπους.

Ο άλλος άνεμος είναι όντως το τέλος της διήγησης. Κοινοί θνητοί, μάγοι, γητευτές και δράκοι, οι Χάρντικ και οι Καργκ, παίζουν όλοι το ρόλο τους. Οι ήρωες θα πρέπει να ξανααγγίξουν την άγονη γη, θα δοθούν οι απαιτούμενες απαντήσεις, θα έρθει η λύση σε όλα και εν τέλει η κάθαρση.

Υπέροχα, ένα προς ένα. Η συγγραφέας φεύγει λίγο από το πρότυπο της δράσης, τους τρομερούς ήρωες χωρίς πάθη και αδυναμίες, που κατέχουν τις δυνάμεις και των ηρωισμό να τα πετύχουν όλα, αλλά τους κατεβάζει στο ύψος των ανθρώπων, τους τοποθετεί σε μια κοινωνία με προβλήματα που πρέπει να λυθούν και βάζει στο στόμα τους απορίες και προβληματισμούς που αγγίζουν πολλούς μέχρι και σήμερα.