Λίγες και μια νύχτες

Λίγες και μια νύχτες - Ισίδωρος Ζουργός

Πριν πω οτιδήποτε πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι: Μέχρι πριν δύο μήνες ήμουν σνομπ με τους Έλληνες συγγραφείς. Και πρέπει να παραδεχτώ ότι ήμουν σνομπ, ενώ ήμουν (και είμαι) ημιμαθής. Έχοντας διαβάσει ελάχιστη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία από νεότερες Ελληνίδες (χμ..) συγγραφείς, τα έβαλα όλα σε ένα τσουβάλι και αφαίρεσα τους πάντες από την αναγνωστική μου φαρέτρα. 
Πίσω στο βιβλίο λοιπόν, το Λίγες και μια νύχτες το διάλεξα στην πραγματικότητα για δώρο στη μητέρα μου. Λίγο Θεσσαλονίκη, λίγο ιστορία, μου φάνηκε καλή ιδέα για να περνάει την ώρα της. Τελικά για να μην τα πολυλογώ, πήρε το βιβλίο που διάλεξα για μένα και οι Λίγες και μια νύχτες κατέληξαν στα χέρια μου και ξεκίνησα να το διαβάσω όπως προείπα ανόρεχτα, έτοιμη να φτύσω χολή. Πόσο μεγάλο λάθος!

Με φόντο τη Θεσσαλονίκη, η ζωή του Λευτέρη Ζεύγου, του κεντρικού ήρωα, θα διατρέξει σχεδόν ολόκληρο τον 20ο αιώνα. Το 1909, βοηθώντας τον πατέρα του που είναι κηπουρός στη βίλα Αλλατίνι, ο Λευτέρης θα κρυφακούσει το σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ Β' που βρίσκεται εξόριστος εκεί, να διηγείται την ιστορία της ζωής του ως άλλη Σεχραζάντ, στη μικρή Μίρζα. Από τη Μίρζα, κόρη ενός εξισλαμισμένου Εβραίου και τραπεζίτη της εποχής θα ξυπνήσει μέσα του ο πρώτος έρωτας και από το σουλτάνο, θα ξυπνήσει αυτή η υπέρμετρη φιλοδοξία του, συναισθήματα που θα τον ακολουθήσουν σε όλη του τη ζωή.

Ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος θα βρει τον Λευτέρη στο πλάι του πατέρα της Μίρζα, στην προσπάθεια να χτίσει όνομα και περιουσία και να διεκδικίσει τη χλιδή που ονειρεύεται, αλλά και την καρδιά της Μίρζα. Ωστόσο, ποιος νέος άντρας γλίτωσε τον πόλεμο? Η ιστορία σπρώχνει το Λευτέρη στο στρατό και από εκεί ωθείται στη λιποταξία. Φυγάς πλέον, καταφεύγει στη Γαλλία, με άλλο όνομα, ελεύθερος να φτιάξει από την αρχή την ταυτότητα του και να αρχίσει μια καινούρια ζωή.
Η πλουτηθηρία του Λευτέρη (η Ευγένιου όπως ονομάζεται το alter ego που δημιουργεί για να ξεφύγει από τη μέγγενη του πολέμου) τον οδηγεί δίπλα σε έναν λαθρέμπορο όπλων και από εκεί στην εμπορία διαμαντιών. Οι σχέσεις που θα συνάψει, κατά βάση σχέσεις συμφερόντων, θα τον οδηγήσουν πίσω στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στην Αθήνα και από εκεί και πάλι στη Θεσσαλονίκη όπου κρυμμένος πίσω από την καινούρια του περσόνα αναλαμβάνει τη διεύθυνση ενός κλωστοϋφαντοργείου. Και εκεί θα τον βρει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος που θα ταράξει πάλι τις ισορροπίες της ζωής του.
Ανάμεσα στις μέρες και τις νύχτες της ζωής του παρεμβάλλεται μία νύχτα, η νύχτα του παρόντος, όπου ο Λευτέρης ακούει τη διήγηση της ζωής του από το μυθιστοριογράφο που κλήθηκε να την καταγράψει. Έτσι ο αναγνώστης, παράλληλα με τον πρωταγωνιστή, διαβάζει ταυτόχρονα τη βιογραφία του Λευτέρη και παρακολουθεί και την αγωνία του μυθιστοριογράφου, που καλείται να ενσαρκώσει ξανά το Λευτέρη, να φανταστεί και να καταγράψει μια ζωή, αγωνιώντας παράλληλα για το αποτέλεσμα. Αυτές οι παρεμβολές (τα "στάσιμα") ήταν ένα πολύ φιλόδοξο πόνημα, που κατά τη γνώμη μου δούλεψε πολύ καλά για το συγκεκριμένο βιβλίο. Ο ίδιος ο συγγραφέας εξηγεί, αλλά και κριτικάρει το έργο του, αφού στην πραγματικότητα μας διηγείται "το βιβλίο" μέσα στο βιβλίο.
Ωραία γλώσσα, ωραίες περιγραφές, ενδιαφέροντα ιστορικά γεγονότα δοσμένα με τέτοιο τρόπο που γίνεται σαφές ότι ο συγγραφέας είναι γνώστης της ιστορίας της Θεσσαλονίκης και η μελέτη του έχει γίνει σίγουρα με λεπτομέρεια και σεβασμό. Εμένα προσωπικά μου μετέφερε το κλίμα και παρόλο που αντιπάθησα τρομερό τον κεντρικό ήρωα του, μου κράτησε το ενδιαφέρον ως το τέλος.
Δυο στοιχεία του βιβλίου μου ξένισαν κάπως: Αφενός το τέλος δε με κάλυψε όπως θα ήθελα, το βρήκα λίγο βεβιασμένο και η παρουσία του Γιούγκερμαν του Καραγάτση μέσα στη διήγηση μου φάνηκε περιττή. Ωστόσο, επειδή στα στάσιμα του ο κύριος Ζουργός κριτικάρει και επεξηγεί ο ίδιος γιατί χρησιμοποιεί το όνομα του Γιούγκερμαν, ό,τι και να πω εγώ περισσεύει.
Λίγο πολύ αυτά για το Λίγες και μια νύχτες. Συγχαρητήρια στο συγγραφέα και σίγουρα θα διαβάσω κι άλλα από την πένα του!

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Φρανκενστάιν

Και με το φως του λύκου επανέρχονται

Πυθαγόρας - Ο γιος της σιωπής