Έθιμα ταφής

Έθιμα ταφής - Hannah Kent

Κι άλλο φανταστικό βιβλίο βασισμένο πάνω στην πραγματική ιστορία μιας ένοχης δολοφονίας του 19ου αιώνα. Τα έθιμα ταφής εξελίσσονται στην παγωμένη Ισλανδία και αφορούν στην ιστορία της Άγκνες Μάγκνουσντότιρ, που καταδικάστηκε σε θάνατο με τις κατηγορίες της δολοφονίας του εραστή της και του εμπρησμού. Έτσι για την ιστορία, η Άγκνες Μάγκνουστόντιρ είναι η τελευταία γυναίκα που καταδικάστηκε σε θάνατο στην Ισλανδία.

Ένα πρόβλημα που έχω με αυτό το βιβλίο είναι ότι το διάβασα σχεδόν αμέσως μετά από Το άλλο πρόσωπο της Γκρέις και πρέπει να καταβάλω προσπάθεια για να μην τα συγκρίνω μεταξύ τους, αλλά θα προσπαθήσω!

Δεν ξέρω πώς καλύτερα να το περιγράψω, αλλά τα έθιμα ταφής είναι ένα παγωμένο βιβλίο. Και δεν το λέω με την αρνητική έννοια. Ένιωσα τον παγωμένο χειμώνα της Ισλανδίας, τον παγωμένο αέρα να μου ανακατέβει τα μαλλιά, την παγωμένη συμπεριφορά της οικογένειας που κλήθηκε να φιλοξενήσει τη φόνισσα στο σπίτι τους εν είδει φυλακής έως τον απαγχονισμό της, την παγωνιά στην καρδιά της Άγκνες Μάγκνουσντότιρ που περιμένει την ώρα της θανατικής της ποινής. Από αυτό και μόνο και το θεωρώ αριστοτεχνικά γραμμένο.

Η Hannah Kent με έστειλε στην Ισλανδία του 19ου αιώνα και ήταν λες και ήμουν εκεί. Έπρεπε να καταβάλω προσπάθεια για να θυμάμαι πως είναι μυθιστόρημα και όχι αληθινή μαρτυρία. Πρέπει να έχει κάνει τρομερά ενδελεχή έρευνα, γιατί η πρόζα της σε συνδυασμό με τα αποσπάσματα που παραθέτει από πραγματικά έγγραφα της εποχής με έκανε να νιώθω πως ήταν πραγματικά εκεί.

Παρατηρούμε την ιστορία της κατάδικης όπως αυτή τη διηγείται στο νεαρό εφημέριο Τότι, σε εναλλαγές με τις μύχιες σκέψεις της και την αλληλεπίδρασή της με την οικογένεια που (μάλλον απρόθυμα) τη φιλοξενεί.

Η Άγκνες είναι η φόνισσα, η μάγισσα, η καταραμένη. Στην εποχή που ο ρόλος της γυναίκας είναι να μεγαλώνει παιδιά, να υπακούει τον άντρα της και να δουλεύει αγόγγυστα, η γυναίκα που νιώθει ελεύθερη, που δουλεύει από χωράφι σε χωράφι, που ταξιδεύει μόνη της, που διαβάζει, που δεν πηγαίνει τακτικά στην εκκλησία, που τολμά και ερωτεύεται δεν έχει περιθώριο άφεσης, αλλά κατηγορείται και δαιμονοποιείται. Η Άγκνες προσπαθεί να παραμείνει κλειστό βιβλίο και να κρατήσει τις απόκρυφες σκέψεις της και τα συναισθήματά της για τον εαυτό της. Ωστόσο, όσο ξετυλίγει την ιστορία της στον νεαρό εφημέριο, η οικογένεια που τη φιλοξενεί γίνεται λίγο καταλάθος και λίγο από περιέργεια θεατής της ζωής της. Και η εγκληματίας στο σπίτι τους αρχίζει και παίρνει πιο ανθρώπινη υπόσταση. 

Ταυτόχρονα με την ιστορία της Άγκνες παρακολουθούμε και τις συνήθειες της ζωής των Ισλανδών, τον αγώνα επιβίωσης στον άγριο χειμώνα, τους κανόνες ηθικής, τη βαρύτητα της γνώμης της εκκλησίας και τα παρακολουθούμε από τόσο κοντά που όπως είπα και στην αρχή, ένιωσα την παγωνιά μέχρι τα κόκκαλα μου.

Υπέροχο ανάγνωσμα, απλά υπέροχο..